Grzyby psylocybinowe

Grzyby psylocybinowe lub grzyby halucynogenne („grzybki halucynki” lub „magiczne grzybki”) – grzyby psychoaktywne zawierające związki halucynogenne, które po spożyciu w małych dawkach wywołują u człowieka głównie zaburzenia percepcji, zmienność myśli lub nastroju, przy zachowanej świadomości i minimalnym wpływie na pamięć czy orientację, natomiast rzadko wywołują prawdziwe halucynacje. Wywierając wpływ na świadomość sprawiają, że czas, przestrzeń, kolory i dźwięk są inaczej odbierane po ich spożyciu. Mogą pojawić się halucynacje wzrokowe, tzn. osoba po ich spożyciu może widzieć rzeczy w rzeczywistości nieistniejące lub może doświadczać rzeczy, których nie ma. Grzyby halucynogenne nasilają też odczucia i zmieniają sposób postrzegania własnej osoby i otoczenia. Określenie „grzyby psylocybinowe”, czyli popularna nazwa dla grzybów, które wpływają na świadomość, pochodzi od związku chemicznego – psylocybiny, który występuje w wielu gatunkach zaliczanych do tych grzybów. Jest to grupa grzybów niebędąca taksonem. Łączy je fakt, że zawierają psychodeliczne substancje psychoaktywne, które wpływają na świadomość, mogą wywoływać halucynacje i prowadzić do przeżycia tzw. doświadczenia psychodelicznego, czyli po angielsku trip. Są stosowane przede wszystkim eksperymentalnie, długotrwałe używanie jest spotykane sporadycznie. Za działanie psychoaktywne odpowiadają dwa związki chemiczne wytwarzane przez te grzyby: psylocybina (głównie odpowiedzialna za efekt działania, która w organizmie ulega przemianie do aktywnej farmakologicznie psylocyny) i psylocyna (obecna w grzybie w mniejszych ilościach) oraz w niektórych przypadkach baeocystyna i norbaeocystyna, które uważa się za słabiej działające. Nie powodują wystąpienia uzależnienia fizycznego ani psychicznego. Mogą jednak prowadzić do wywołania napadów paniki lub lęku, które sporadycznie mogą być fatalne w skutkach. Efekty toksyczne długoterminowe obejmują możliwość pojawienia się tzw. flashbacks. Ich stosowanie łącznie z innymi środkami psychoaktywnymi i alkoholem zwiększa ryzyko działań niepożądanych oraz przykrych doświadczeń psychodelicznych, tzw. bad trip i nie jest zalecane. Stosowanie przez osoby labilne psychicznie, pacjentów chorych psychicznie lub osoby genetycznie obciążone możliwością choroby psychicznej może prowadzić do ujawnienia lub zaostrzenia zaburzeń psychicznych, np. psychozy i w związku z powyższym jest niewskazane. Absolutnie odradza się prowadzenie samochodu lub obsługiwanie maszyn po ich spożyciu, gdyż stanowi to zagrożenie dla życia. Grzyby o właściwościach halucynogenno-psychodelicznych występują w naturze. Większość z nich to małe, brązowe lub brązowo-żółte grzyby, które łatwo pomylić podczas zbierania w lesie z grzybami niezawierającymi psylocybiny lub niejadalnymi bądź trującymi. Ze względu na morfologiczne podobieństwo do innych gatunków (np. pieczarki dwuzarodnikowej) zdarzają się także niezamierzone przypadki konsumpcji grzybów o właściwościach psychoaktywnych. Cechą charakterystyczną dla rodzaju Psilocybe jest zmiana zabarwienia miąższu grzyba na kolor niebieski lub zielony podczas krojenia lub miażdżenia. W klimacie umiarkowanym, w tym również w Polsce występuje łysiczka lancetowata. W Ameryce Południowej i Ameryce Środkowej znane są od tysięcy lat, ich „magiczny” efekt działania był wykorzystywany podczas obrzędów religijnych, jako ułatwiający kontakt z bogami. Termin grzyby halucynogenne odnosi się zwykle do grzybów psylocybinowych (zawierających psylocybinę i psylocynę), choć obejmuje też muchomory zawierające muskimol i kwas ibotenowy (zwykle chodzi o muchomora czerwonego, którego spożycie prowadzi do wystąpienia stanu delirium i towarzyszących mu halucynacji). Zdarza się, że grzyby sprzedawane jako halucynogenne zostają sfałszowane przez nasączenie zwykłych grzybów konsumpcyjnych substancjami halucynogennymi, tj. LSD i PCP lub innymi, albo w ogóle nie zawierają związku halucynogennego . Grzyby halucynogenne, psylocybina i psylocyna – nie są stosowane aktualnie w medycynie.